2024年03月29日
微信

1924年的全国主教会议与公教对华夏文化的评价(下)

作者: 雷立柏 | 来源:基督时报蒙允转载 | 2019年09月23日 08:22 |
播放

前文链接:1924年的全国主教会议与公教对华夏文化的评价(上)

4. 本地司铎的地位(131、642-648条)

在131条,会议肯定本地司铎的地位:

131. Nullum officium clero indigenae, dummodo idoneo, praecluditur.
132. Primum Concilium Sinense libenti animo quae canon 305 docet amplectitur. Imo maxime cupit ut quam citissime illa dies illuscescat qua Sacerdotes sinenses etiam in episcopos eligantur.

131.不能从任何教会职位排除本地的司铎,如果他适合任职。
132.首次中国会议乐意地拥抱第305条的内容。因此,它也很希望,尽快会有一些本地的司铎能够被选为主教。

在642条到648条中,会议强调教会必须是建立在本地圣职人员的基础上(Titulus IV, De Ecclesia e clero indigena condenda)

648. Pro Ecclesia e clero indigena condenda in primis necessaria sunt, imo essentialia, praeparatoria collegia vocationibus colendis et Seminaria, in quibus novus clerus, pietate optime instituendus et scientia, adolescat ac magisque crescat.

648.为了在本地圣职人员的基础上建立教会,首先需要的是“准备学校”(“备修院”),以便培养圣召,以及修道院;在修道院中,新的圣职人员应该获得杰出的信仰和知识方面的教育,这样能够成长和大量地发展。

5. 外国人不该评议太多(693-694条)

自从Ricci(利玛窦)时代以来,在华的外国人(包括传教士)或公开地或私下地排斥华人某些习惯,或批评华人社会的某些现象。Ricci本人恰恰因华人对于自己传统权威缺乏批评而感到奇怪:“中国哲学家最有名的叫孔子……有学问的华人非常尊敬他,以致不敢对他说的任何一句话稍有异议。”。关于外国人的批评,1924年的会议有这样的说法:

693.Missionarii benevola cum Sinensibus consuetudines iungant, omnia omnibus facti, ac memores verborum D. N. I. C. cum publicanis et peccatoribus discumbentis…Oportet igitur cognoscant et ament infideles, ut et ab illis cognoscantur et amentur: sic aditus ad conversiones datur.

694. … Nostrum no est Sinensium defectus verbis aut scriptis denuntiare, multoque minus mores, instituta, legesve, quae non sint aperte mala, in damnationem aut in contemptionem adducere.

Quod si quando malas consuetudines describere necesse sit, vel iniurias contra nostram S. Religionem ac Missiones refellere, semper cum caritate agatur, qua non tantum iudicis sed patris magistrique animus elucescat: ut Sinenses sibi persuasum habeant nos sincero in eos impelli amore, etiam dum eos obiurgamus ut a vitiis corrigantur.

Sine expressa proprii Episcopi licentia, nullus missionarius de rebus sinensibus in ephemeridibus scribat.

696. Quod si quando accidat ut de aliquo malefacto, ex. gr. de latronum sceleribus, incidat sermo, semper discrimine utamur, ne totus populus videatur in eamdem accusationem concludi.

Quae bona sunt in Sinensium moribus, ex. gr. pietas filialis, debitis honestentur laudibus.

Si qua exoriatur contentio, vel si quae hostilia fiant inter Sinas et nationes exteras, missionarii summam adhibeant in verbis et actibus prudentiam, a neutra parte stantes, ne odium politicum in Missiones refluat.

693.传教士们应该接受华人种种习俗中的那些良好的习俗。他们应该为一切人成为一切,并要记得我们的主耶稣基督也和税吏与罪人吃过饭……他们也必须和外教人打交道,必须爱他们,这样也被外教人所认识,受他们的爱戴:这样可以增多入教的人。

694.……通过话语或文字来谴责华人的种种缺陷不是我们的事,我们也更不需要谴责或蔑视那些习俗、制度或法律,如果它们不是明显的坏事。如果需要描述一些坏习惯,或需要反驳一些反对我们宗教信仰和教会的攻击,必须始终以爱心采取行动,这样更多显示出父亲和老师的精神,而不是法官的态度。这样华人必须感觉出,当我们批评他们时,我们对于他们怀着诚恳的爱,只是纠正他们的恶习。

如果本地的主教没有给予明确的许可,一个传教士不能在报纸上写一些有关华人的事。

696.如果因某种犯罪行为——比如强盗的侵入——,一个人说一些(批评的)话,我们总得作辨别,免得整个人民被包括在同样的谴责当中。

那些良好的华人习俗,比如儿女们的孝道,应该受到正当的赞美。

如果发生争吵,或发生中国人和外国诸国之间的军事冲突,传教士们应该在言辞和行动方面表示出最大的谨慎,应该站在中立的立场,以免为教会惹起一种政治性的憎恨。

6. 西方的或本地的服装?(52条、490条)

在华的传教士夏天穿白色的衣服,冬天则有黑的服装,而且都没有穿“西装”的。会议的具体规定如下:

52. … inducendam…, ut omnes clerici, exteri et Sinenses, decentem habitum ecclesiasticum, qui vulgo "sotana" audit, induant…

Spectatis tamen locorum circumstantiis, ordinariis locorum integrum est, praecipue in pagis, permittere sacerdotibus et clericis decentem togam Sinensem, dummodo sit, pro diverso anni tempore, nigri tantum vel albi coloris; excludatur quaelibet saecularis luxus species; atque, extra domum, deferatur, cum toga sinensi, collare romanum, quod sacerdotibus et clericis insigne sit.

Omnibus vero sacerdotibus et clericis, sive sinensibus sive exteris, vetitum est laicorum vestes europaeas induere.

52.……应该规定,一切圣职人员,包括外籍的和本地的,必须得穿适当的教会服装,就是所谓的“苏坦”(黑色长袍)……

然而,根据具体的情况,特别是在外教人多的地区,教区长可以允许圣职人员和司铎们穿一个适当的中国式的长衣,按照委节可以是白的或黑的,但不能是华丽奢侈的;另外,在外面应该和中国式的服装一起戴罗马领,这是司铎和圣职人员的记号。

无论是本地的或外国的司铎或圣职人员,都不可以穿欧洲的世俗服装(“西装”)。

7. 华人礼仪与迷信(54条、462条、472条、494条等)

关于华人的习俗,特别关于葬礼的习惯有相当多规定。

首先,传教士们还得发誓,忠实地服从1742年的Ex quo singulari通谕中关于华人礼仪的规定。(见26条)

54.Profundis, flexis genibus, corporis inclinationibus, quae "K'o t'ow" vocantur, sustituuntur mediocres capitis et humerorum inclinationes, nunc in Republica vigentes et appellatae "Kiu Kung".
那些全身很深的倾倒行动,包括膝盖的弯曲——这通常被称为“叩头”——,应该被那些比较轻的点头和肢体的行动所取代——这种被称为“鞠躬”的姿势现在在共和国也很流行。

462. In primis studeant missionarii, quod spectat ad iusta funebria, omnem exstirpare superstitionem, et ritus sepulturae ecclesiasticae introducere.
首先,传教士们要在正当举行葬礼方面努力除掉一切迷信,并介绍教会的葬礼方式。

464.Docet Clemens XI: "Nullatenus nullaque de causa, permittendum esse christifidelibus quod praesint, ministrent, aut intersint sollemnibus sacrificiis seu oblationibus, quae a Sinensibus, in utroque aequinoctio cuiuscumque anni, Confucio et progenitoribus defunctis fieri solent, tanquam superstitione imbutis.

Similiter, nec esse permittendum quod in aedibus Confucii, quae sinico nomine "Miao" appellantur, iidem christifideles exerceant ac peragant caerimonias, ritus, et oblationes, quae in honorem eiusdem Confucii fiunt…"

465. Non esse permittendum christianis, in templis seu aedibus progenitoribus dicatis, oblationes minus sollemnes eisdem facere, nec in illis ministrare aut quomodolibet inservire, vel alios ritus et caeremonias peragere.

466. Item, nec esse permittendum praefatis christianis, oblationes, ritus, et caeremonias huiusmodi coram progenitorum tabellis, in privatis domibus, sive in eorumdem progenitorum sepulcris,…

464.克莱盟XI教宗规定了:“在任何情况下都不能允许基督徒们主持、举行或参与隆重的祭祀活动;华人在每年的春季和秋季都举行这些充满迷信的礼节,以尊敬孩子和祖先。同理,不能允许基督徒们在孔子的殿宇(华人称之“庙”)中为孔子举行礼仪、礼节或祭礼。

465.不能允许基督徒们在神庙或祖先的房子(“祠堂”)中举行、帮助或参与一些比较简单的礼仪或其它的礼俗。

466.不能允许基督徒们在自己的家里,或在他们祖先的墓地,在祖先的牌位之前举行祭祀、礼仪等……

470. Quo vero ad tabellas solo defuncti nomine inscriptas, tolereri posse illarum usum, dummodo in eis conficiendis omittantur omnia, quae superstitionem redolent...

476. Non possunt christiani assistere conviviis gentilium, quae fiunt occasione celebrationis memoriae defunctorum.

477. Non licet prosternere se ad imaginem crucifixi ad latus feretri vel supra feretrum, vel in manibus defuncti collocatam, etiam admissa protestatione publica.

470.然而,如果在亡者的牌位上面仅仅写亡者的名字,可以容忍它们,如果一切其它的能够引起迷信的东西被拿掉了……

476.基督徒们不能协助外教人因纪念亡者而举行的宴会。

477.如果在运送灵柩的车或担架上有一个十字架,或亡者手里持有十字架,也不允许在此前面俯伏在地,虽然群众可能会抗议。

当然,在基督徒的葬礼也不能带“灵马”,“灵轿”等迷信的事物,见479条。

8. 华人音乐(525条)

第524条提到教会的传统音乐,即cantus gregorianus(额我略调),但525条也谈本地音乐:

525. Musica Sinica in ecclesiis admitti potest, dummodo non sit profana, et tmpore et more debito perficiatur. Excluduntur vero ordinarie, in Missionum ecclesiis, cantica in lingua Missionariorum propria.

华人的音乐在教会中能够使用,如果不是世俗的音乐,而且应该是一种因悠久的时间和适当的习俗被完善的音乐。然而,在一般的情况下,在传教地区的教会中要排除那些以传教士们母语唱的歌曲。

9. 华人建筑(453条)

关于教会的房子有这样的规定:

453. In aedificandis et ornandis sacris aedibus et residentiis missionariorum non tantum exterae artis forma adhibeatur, sed, quantum fieri potest, nativa etiam sinensis gentis artis species, pro opportunitate, servetur.

在教堂和传教士居住的房子的装饰方面,不仅仅要使用外国的风格,但,如果这是可能的,也要用中国风格的一些形式。

然而,在墓地方面,本地的风格尽量被教会的风格所取代(参见454条)。

10. 保存华人的文物:51条;第5个“愿望”(votum)

许多外国传教士对于华人的语言、文化、艺术、历史文物都有研究,而会议更进一步鼓励这些研究:

51. Item, si missionarii monumenta geologica, paleontologica, archeologica, historica, artistica et cetera huiusmodi invenerint, haec servent; auxiliumque praebeant, si quis missionariorum, ex Superiorum mandato, in iisdem studiis versatur.

同样,如果(乡间的)传教士们发现一些地质学的、考古学的、历史学的、美术的或其它之方面的文物,他们应该保存这些。另外,如果教区长任命一个传教士在这方面进行研究,他们(指乡间的传教们)应该支持他。

实际上,很多传教士仔细地观察和保存了各地的文物。这方面有很多例子,比如德国传教士Dransmann SVD于1934年在山东出版的《泰山曲阜指南》中有许多宝贵的老照片。 

结论

由于以上关于几个具体的问题的论述可以得出这样的结论:1924年的公教会很尊敬地对待本地圣职人员和本地文化,对于本地的风俗(如叩头等)也有辨别性的评价。在1922年的“反基督教运动”和1927年的“北伐”之间,这次会议的种种规定相当成熟、明智和公平。

本文原载于“信仰和学术”微信号,本平台蒙允转载,不拥有版权。

立场声明

基督时报特约/自由撰稿人文章,文中观点仅代表作者立场,供读者参考,基督时报保持中立。欢迎个人浏览转载,其他公众平台未经授权,不得转载!

版权声明

凡本网来源标注是“基督时报”的文章权归基督时报所有。未经基督时报授权,任何印刷性书籍刊物、公共网站、电子刊物不得转载或引用本网图文。欢迎个体读者转载或分享于您个人的博客、微博、微信及其他社交媒体,但请务必清楚标明出处、作者与链接地址(URL)。其他公共微博、微信公众号等公共平台如需转载引用,请通过电子邮件(jidushibao@gmail.com)、电话 (021-6224 3972) ‬或微博(http://weibo.com/cnchristiantimes),微信(ChTimes)联络我们,得到授权方可转载或做其他使用。